Bir uzmana danışmadan önce akıldan bir sürü soru geçiyor haliyle, tıpkı yapacağımız her yeni şey, gireceğimiz her yeni ortamda olduğu gibi. Bünye merak ediyor, bazen de endişeleniyor. Çok iyiyim ve psikoloğa geldim olmuyor genellikle ilk duyduğumuz cümleler. Şimdiye kadar gördüğüm danışanlar içinde yalnızca bir kişi ‘ben nasıl bir şey merak ettim o yüzden geldim, yapmamış olmak istemem’ demişti. Bu örnek tabi ki bir istisna. İnsanlar kafalarında onlarca soru ile geliyorlar, ki zaten çözümlemek istedikleri bir takım konular olduğu için başvuruyorlar psikoloğa. O yüzden zihinde birçok soruyla gelmek oldukça alışkın olduğumuz bir durum. Sıklıkla karşılaştığımız sorulardan bir kısmına değinmek istiyorum.
- Psikoloğa gitmem gerektiğini söylüyorlar/ düşünüyorum ama ne konuşacağım bilmiyorum.
Görüşmeye gelirken kişinin konuşacağı konular hakkında bilinçli olması elbette önemli. Bilinçliden kasıt zihninde ne konuda başvurduğunu az da olsa toparlamış olması seansta daha rahat bir değerlendirme sürecini beraberinde getiriyor. Bununla birlikte konuların dağınık olması da olası bir durum ve seans sürecindeki sorularla toparlanabiliyor. Görüşmeye gelirken bilinçli olmaktan ziyade ‘istekli’ olmak son derece önemli.
Görüşmeye gelirken ya da gelme kararı alırken nereden başlayacağımı bilemiyorum diyen birçok kişi var. Siz de böyle düşünüyorsanız bu oldukça normal, görüşmeye gelmenize engel değil veya görüşmeyi ertelemenize gerek yok. Çünkü ilk görüşmede anlatılacak konular dağınık olsa da sorular, özetler ve geribildirimler yoluyla dağınıklık rahatlıkla işbirliği içinde toparlanıyor.
- Anlattıklarım gizli kalır mı gerçekten?
Herkesin yaşamı özeldir ve konu ne olursa olsun görüşme esnasında oldukça özenli davranılmalıdır. Ruh sağlığı konusunda çalışan her uzman danışanın kimlik bilgilerini ve aktarılan olay/durumların gizliliği konusunda sorumludur. Mesleğin gerektirdiği etik kurallar gereği görüşmede konuşulan konular herhangi 2. ya da 3. şahıslarla paylaşılmaz.
Görüşmeler ortalama 50 dakika sürer. Kaç kez görüşme yapılacağı ise kişinin görüşmek için talep ettiği konuya, değişim isteğine ve hızına bağlıdır. Ele alınan konunun genişliğine ve danışan işbirliğinin sürdürülmesine bağlı olarak süreç değişiklik gösterebilir. Değerlendirme seansı yapıldıktan sonra hangi konularda görüşüleceği ve seansların süreci hakkında ortak bir ajanda belirlenir.
- Psikolog bana ne hatam varsa söyleyecek. Onun söylediklerini yapmak zorunda kalacağım.
Sanılanın aksine danışmanlık, bir akıl hocalığı süreci değil. Kişinin ruh sağlığı adına bazı doğrular üzerine görüşülebilir ancak herkes için uygulanacak klasik doğrular yoktur. Danışanın hayatında uygulama güçlüğü yaşayabileceği durumlar olabilir ve karşılıklı işbirliğiyle yeni yollar üretilebilir veya danışanın kendi problem çözme becerilerinin gelişmesi sağlanabilir. Amaç, danışmanlığa/terapiye sürekli ihtiyaç duyması değil, süreç yardımıyla ihtiyaç duyduğu becerileri kazanması veya geliştirmesidir. Dolayısıyla danışan kendi doğrularıyla hareket edip, ihtiyaç duyulan bazı konularda isterse güncellemeye gidebilir.
- En fazla ne söyleyebilir ve bir anda iyileşebilirim ki?
Danışmanlık için gitmesi gerektiğini duymuş olan ve aynı zamanda isteksiz olan kişilerden duyduğumuz bir ifade olduğu kadar; istekle gelen kişilerin hayatında danışmanlığa karşı olan bir ekip tarafından ezberlenmiş bir ifadedir de… Danışmanlık veya terapi düz bir doğru parçası gibi ilerlemez. ‘Karşıdan karşıya geçerken önce sola sonra sağa sonra tekrar sola bakın’ demek gibi doğrusal direktifleri içermiyor ki şahsen böyle şeyleri aklımda çok zor tutarım 🙂 Sorgulama, düşünme, karar verme, uygulama ve benimseme gibi bir takım aşamalarla belirli bir değişim/gelişim süreci oluşur ve devam eder. Hatta kişi seansları çoğunlukla çok net bir şekilde birine aktaramaz. Sözel ifadeler ve söze dökülemeyecek kısımları bulunur. Bu yüzden şunu dedi ve şu oldu şeklinde özetlenemez. Birçok parçanın birleşimiyle başlar, gelişir ve tamamlanır.
Bu sorular haricinde aklınıza gelebilecek birçok soru daha olabilir. Psikoloğa gelmeden önce sizin de kafanıza takılan sorular varsa, iletişim bölümündeki formu doldurarak, mail veya telefon yoluyla ulaşarak iletebilirsiniz.
Elif Eşen | Psikolog 