Psikoterapi hakkında bilgi düzeyi onu ilginç bulduğumuz yönleri de belirleyecektir. Bu durumda psikoterapiye dair bilgi henüz edinmemiş veya az edinmiş kişileri hedef alacağım.
Şüphesiz en ilginç yanı şudur gibi bir beylik cümleyle başlamak isterdim
ancak artık şüphesiz ve en ifadeleri hayatından içinden gelmiyor. Bu sayede terapinin bir ilginç yanına değinilmiş oldu belki de; görecelilik ve biriciklik. Herkesin az ya da fazla diye tabir ettiği şeylerin farklı olduğu, olabileceği kabulüyle karşılandığı bir alan olduğu söylenebilir. Bir hikaye diğer bir hikayeyi anımsatabilir ancak kendi içlerinde değerlendirilmelidir. Böylelikle genel geçer ifadelerle değerlendirilmez ve yönlendirilmezsiniz. Bu durum, terapiye akıl verilmesi gereken bireylermiş gibi gelen kişilere ilk etapta ters gelse de bir süre sonra iyi gelecek bir yan olabilmektedir.
Serbest çağrışım, bana oldukça ilginç gelen bir yanı. Bazen zihninizin neyle neyi bağdaştırdığına şaşırıyorsunuz. Serbest çağrışım ne demek? Wikipedia’da Serbest Çağrışım metnine baktığımızda, Freud’un tanımına göre “Serbest çağrışımın önemi, hastaların terapistin fikirlerini taklit etmesinden ziyade kendileri adına konuşmasını sağlamaktır; başkasının önerilerini papağan gibi tekrarlamak yerine kendi malzemeleri üzerinde kendileri çalışırlar.”demektedir(1). Danışan ve terapist; nerede sorun olduğunu tespit etmeye çalışan bir dedektifçilik ilişkisinden çıkıp daha çok keşif ve anlamlandırma niyetiyle ilişki kurmaya başlarlar. Böylelikle danışan aklına geleni yargılamadan söylemekte, yargılamadan zihnine bakabilmekte, hisleri ve çatışmaları deneyimleyebilmektedir. Her ne kadar gelişigüzel bir yolla danışan konuşuyor, terapist de pasif dinliyor gibi görünse de aktif dinleme, netleştirme, yorumlama gibi bir takım araçların da yardımıyla süreç bir bütünlük kazanmaktadır. O bütünün parçalarının yavaş yavaş görünür olması bile oldukça ilginçtir aslında. Hayatımızdaki tekrar eden örüntüler, kendimizi ve ötekini algılayış biçimlerimizdeki tanıdıklık ve bir o kadar özel olması…
Terapist ve danışanın aslında hiç tanıdık olmaması ve kişi kendinden belki de kimseye hiç bu kadar bahsetmemişken tanımadığı birinin bu kadar tanıdık olması da sürecin ilgi çekici yanlarından. Hiç tanımadığımızı düşündüğümüz ve ‘bir şekilde’ seçtiğimiz terapistle bağ kurmak bir o kadar da günlük yaşamımızda kurduğumuz bağların bir benzeri. O ilişkinin içindeki tarafsızlık, yansızlık da günlük hayatımızdaki ilişkilerden daha farklı bir zemin sağladığı için ilginç yanlarından sayılabilir.
Şüphesiz eklenilecek başka birçok nokta var, belki bir kısmını da psikoterapi deneyimi olan danışanların gözünden yazmalıyız. Yorum yazmak isteyenler aşağıya not düşebilirler.
Kaynaklar:
1. Serbest Çağrışım, https://tr.wikipedia.org/wiki/Serbest_çağrışım.
Elif Eşen | Psikolog 